تمام اقوام جهان هنگامى که به هم مىرسند براى اظهار محبت به یکدیگر درود میفرستند. برخی از آنها از الفاظی ویژه و برخی دیگر از حرکاتی خاص استفاده میکنند تا شادی و سرور را در اولین لحظه ملاقات به یکدیگر منتقل کنند.
قرآن نیز این ادب پسندیده را با سلام دادن به یکدیگر به کمال رسانده است. یکی از دستورات زیبای قرآن این است که:
فَإِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتاً فَسَلِّمُوا عَلى أَنْفُسِکُمْ تَحِیَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبارَکَةً طَیِّبَةً.( سوره نور، آیه 61)
هنگامى که وارد مکانى شدید بر یکدیگر سلام کنید، درودى که نزد خدا مبارک و پسندیده است.
بنابراین درود و شادباش قرآنی سلام دادن به یکدیگر است و هیچ درودی جای آن را نخواهد گرفت. متاسفانه برخی از مردم چنان از فرهنگ غرب تاثیر گرفتهاند که حتی سلام دادن به یکدیگر را به باد فراموشی سپردهاند. وقتی همدیگر را میبینند با یک لبخند و یا حداکثر یک «صبح بخیر» یا «عصر بخیر» خالی سر و ته قضیه را هم میآورند. یا اینکه یک «خوش آمد گویی» سرد و بیروح را هم چاشنیاش میکنند. احوالپرسی و چاق سلامتیهای معمول روزانه جای خود را دارد و بسیار هم پسندیده است. اما در ابتدای سخن هیچ شادباشی نباید جای سلام را پر کند.
جالب اینجا است که در دوران جاهلیت هم رسم بوده که هنگام دیدار یکدیگر بگویند: «أنعم صباحا» و «أنعم مساء» صبح بخیر و عصر بخیر. (تفسیرالقمی، ج 2، ص 35) برخی از مفسران گفتهاند به همین خاطر است که خداوند به پیامبر صلّی الله علیه و آله میفرماید: وَ إِذَا جَاءُوکَ حَیَّوْکَ بِمَا لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ الله.
هنگامی که (برخی از منافقان و یهودیان) نزد تو میآیند، تو را خوشامدی مىگویند که خدا (این گونه) به تو نگفته است.
بیایید خوش بینانه فکر کنیم و بگوییم شاید چنین افرادی نمیدانند که سلام دادن چه معنایی دارد و چه اثراتی را در پی خواهد داشت. پس با هم به معنا و اثرات این ادب زیبای قرآنی نگاهی بیاندازیم.
از این آیه میفهمیم که سلام رنگ و بویی خدایی دارد و از جانب او پشتیبانی میگردد. سلام دادن به یکدیگر یعنی درود پروردگار بر تو باد. یعنی خداوند تو را به سلامت بدارد و در امن و امان باشی. بنابراین سلام یک نوع دعا برای سلامتی یکدیگر است.
گذشتگان ما چه زیبا گفتهاند که «سلام، سلامتی میآورد». ممکن است کسی بگوید که چگونه سلام، سلامتی میآورد؟ مگر ممکن است که به زبان آوردن دو کلمه و پاسخدادن آن ایجاد سلامتی در جان انسانها کند؟
باید گفت که هر دعایی میتواند منشا خیر برای دیگران باشد. مخصوصا دعایی که همیشه بر سر زبانها باشد و هر روز بارها و بارها تکرار گردد. مگر میشود انسان پیاپی درِ خانه کریمی را بزند و نتیجه نگیرد؟ هر روز دعای سلامتی برای دوست و رفیق و آشنا کند و هیچ تاثیری نبیند؟
